Malatya Milletvekili Fendoğlu’nun Bitlis ve Çevre İllerde Yetiştirilen Tütün İle İlgili Konuşmaları

Malatya Milletvekili Fendoğlu’nun Bitlis ve Çevre İllerde Yetiştirilen Tütün İle İlgili Konuşmaları

Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Malatya Milletvekili ve MYK Üyesi Mehmet Fendoğlu, meclis konuşmasında, sarmalık kıyılmış tütün üretiminin geleneksel bir üretim olup Adıyaman, Malatya, Siirt, Bitlis ve Muş illerinde dar gelirli 250 bin kadar kişinin geçim kaynağı olduğunu belirterek, tütün üreticilerinin de çay ve fındıkta olduğu gibi tespit edilerek kayıt altına alınması, üretici belgesi verilmesi, belge sahibi olanların üretimine izin verilmesi, üretim alanlarının genişlememesi için adı geçen illerde hangi ilçelerde üretim yapıldığının belirlenmesi, üretici sayısı ve ekim alanlarının tespitinin ilçe tarım ve orman müdürlükleri marifetiyle yapılarak her bir üretici için yerli tütün üretici izin belgesinin düzenlenmesi gerektiğini söyledi.

Milletvekili Mehmet Fendoğlu, Mecliste yapılan 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi görüşmelerinin 4. turunda Tarım ve Orman Bakanlığı ile bağlı kurumların bütçesi üzerinde yapmış olduğu konuşmada “Sarmalık kıyılmış tütün üretiminin 200 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu belirterek, tütün üreten çiftçilerimizin mağduriyetlerinin giderilmesi için, “Yasanın 31 Aralık 2023'e kadar ertelenmesi, butik satış sisteminin düzenlenmesi, ekilen arazilerin kayıt altına alınması gibi bir çok düzenlemeyi içeren raporumuzu genel kurulda dile getirerek Tarım Bakanımıza ilettik” dedi.

Milletvekili Mehmet Fendoğlu, Tarım Bakanlığı Bütçesi görüşmelerinde yaptığı konuşmasında şunları söyledi;

“Geçen ay içerisinde, Genel Başkanımızın talimatıyla, ‘Adım adım 2023, il il Anadolu’ temalı ziyaretlerde bulunmak üzere Milliyetçi Hareket Partisi grubu olarak Anadolu'ya yayıldık. Bu süre içerisinde ben de arkadaşlarımla beraber Malatya, Elazığ, Siirt, Bitlis, Muş, Tatvan, Van, Urfa ve Adıyaman illerinde bulundum. Bu bulunduğum iller içerisinde çiftçimizle, köylümüzle, STK'lerimizle toplantı yaptık. Burada, özellikle de üreticilerimizden aldığımız sorunları, talepleri Tarım Bakanlığımızdaki uzmanlarımızla birlikte bir araya gelerek bir rapor hazırladık. Raporu Tarım Bakanımıza ileteceğim.

Tütün mevzusuyla ilgili çıkarmış olduğumuz rapor özeti huzurlarınızda okuyacağım. Dünyada tütün üretimi halen çok büyük bir ekonomik değer teşkil etmekte olup tütün üretimi işlenmesi ve satışı çok büyük ölçüde sanayileşmiş ve uluslararası şirketler eliyle yapılmaktadır.

Tek başına sarmalık olarak içilen, sarmalık kıyılmış tütün üretimi ise, geleneksel bir üretim olup Adıyaman, Malatya, Siirt, Bitlis ve Muş illerinde dar gelirli 250 bin kadar kişinin geçim kaynağıdır. Bu üretimin kayıt altına alınması ve vergilendirilmesi amacıyla yapılan düzenlemeler neticesinde üreticilerin kooperatifleşmesi ve sarmalık kıyılmış tütünlerin yüzde 40 ÖTV ve yüzde 18 KDV'yle vergilendirilerek piyasaya arzı düzenlenmiştir. Ancak bu yasal düzenlemeler esnasında yerel üreticiyle uluslararası tütün ürünü satan firmalar aynı statüde değerlendirilmiştir. Gelinen noktada sadece küçük bir bölgede üretilen şark tipi tütünlerle fabrikalarda işlenen tütünlerin tamamı sarmalık kıyılmış tütün olarak kabul edilmiştir. Yapılan son yasal düzenlemelerle yerel ölçekte üretim yapan ve kooperatifleşen üreticilere bazı belge, bedel indirimleri getirilmiş olmakla birlikte, vergiler endüstriyel yani fabrika üretimiyle aynı tutulmuştur. Yerel üretim için hiçbir dağıtım ağı ve satış usulü belirlenmemiştir. Yani yerel ürünün piyasaya nasıl arz edileceği düzenlenmemiştir. Bu durumda üreticiler kooperatifleşse bile, büyük şirketlerin dağıtım, pazarlama ve lojistik ağıyla rekabet edemeyecektir.

Yasanın yürürlüğe girmesi 31 Aralık 2021 tarihine kadar ertelenmiş olduğu halde, üreticilerin kooperatifleşme, ürün üretme ve piyasaya arz etme sürecini işletemediklerini sahada bizzat gördüm. Mevcut yasal statüyle bunun yapılamayacağı öngörülmüştür. Konunun sosyal önemine binaen, acilen değerlendirilmesi ve özellikle butik satış fikrinin değerlendirilmesi ve yasanın tüm hükümleriyle 31 Aralık 2023 tarihi sonuna kadar ertelenmesi son derece önemlidir. Ekilen arazilerin kayıt altına alınarak arazi vergisi alınması ve sadece buralarda üretilen tütünler için butik satış sisteminin düzenlenmesi önerilmektedir. Böylece üreticiler kooperatif veya aile işletmecisi ya da şirket kurarak klasik usulde işledikleri ürünü Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulunun izin verdiği perakende satış ortaklarında satabilecek ve üretim kayıt altına alındığı gibi vergilendirilebilecektir. Aksi halde, büyük geçim sorunu yaşayan, marjinal tarım alanlarında küçük aile işletmeciliği yapan veya ticaretiyle uğraşan yaklaşık 35 bin aile ve 250 bin kişi büyük bir mağduriyet yaşayacaktır.

Tütün bitkisi üreticileri çiftçilerimizin kayıt altına alınması, Adıyaman, Malatya, Bitlis, Muş ve Siirt tütün üreticilerinin aynen çay ve fındıkta olduğu gibi tespit edilerek kayıt altına alınması, tütün üretici belgesi verilmesi sağlanmalı ve belge sahibi olanların üretimine izin verilmelidir. Üretim alanlarının genişlememesi için adı geçen illerde hangi ilçelerde üretim yapıldığının belirlenmesi, üretici sayısı ve ekim alanlarının tespiti ilçe tarım ve orman müdürlükleri marifetiyle yapılarak her bir üretici için yerli tütün üretici izin belgesinin düzenlenmesi ve bundan sonraki tarihte yeni belge verilmemesi önerilmektedir.

Yerli tütün satış şartlarını belirleme yetkisi Tütün ve Alkol Daire Başkanlığında olmalıdır. İlgili Daire Başkanlığı bu satış noktalarına sadece yerli ve tek başına içilebilen sarmalık kıyılmış tütün satmak şartıyla faaliyet izni vermelidir. Kıyılmış ürünler ancak butik yerli tütün satıcıları tarafından satışa konu edilmelidir. Ülkemizde Adıyaman, Malatya, Muş, Bitlis ve Siirt illerinin belirli ilçelerinde böyle bir üretim vardır. Üretimle geçinen yaklaşık 25 bin, işleme ve satışıyla geçinen yaklaşık 10 bin aile olmak üzere 250 bin kişi kırsal alanda, marjinal tarım topraklarında ve son derece zayıf sosyoekonomik şartlarda yaşamaktadır.”

Haber Videosu