ERROR

cengizsimsat@gmail.com

ERROR

Değerli okuyucularım, bu yazımda çocukların gelişiminde hata konularına biraz değinecem.

Hata yapmak, hatalı olmak. Bu cümleler ilk etap olumsuz cümleler ve hayatımızda olmaması gereken cümleler olarak algılayabiliriz. Bunun sebebi beynimize hatayı nasıl kodladığımızla ve hatanın neyi nasıl çağrıştırdığıyla ilgili bir durum. Yani, aslında paradoksal bir durum. Çünkü “hata yapmamalıyım.” Kendi için beynin ürettiği sistematik ve algısal bir beyin hatası (Error).

Özellikler, hatanın topyekun zararlı yanlış olduğu algısı otomatik düşünce kaynaklı bir kodlama ve bunun kaynağı çocukluk döneminde ebeveyn yaklaşımları ve toplumsal bakış açısı. Anne babalar ebeveyn olmanın verdiği sorumluluk duygusuyla en iyi, en mükemmel, en sorunsuz ve en hatasız çocuk yetiştirme eğilimi kendi içinde bu çok masumca ve haklı bir istek gibi görünebilir ama çok ciddi psikolojik ve davranışsal sorunların çıkmasına neden olabilir. Ebeveyn düzen tertip olarak çocuğun okula gittiği gibi eve dönmesini ister. Tertemiz pırıl pırıl yada sınıfta en yüksek notun almasını bekler. Çocuğundan en uslu, en tertipli ve düzenli olmasını ister. İşte sorun buradan itibaren başlıyor. İstemek, beklenti için de olmak demek ve çocuğa bu anlamda misyon yüklemek demektir. Bir süre sonra bu baskıya dönüşür ve çocuk çıtanın yükseğe konduğunu görür. Çıtanın kim tarafından konduğunu da görür (rol model aldığı kişi doğru insan! Yani) ve çocuk bu beklentiyi karşılamak için ailesinin veya çevresinin oluşturduğu baskının birkaç katını kendi içinde kendisine oluşturmaya başlar ve şunu yapar. Hata yapmamalıyım, en iyi ben olmalıyım, gibi ve bu baskı nedeniyle ailesinin ve kendisinin beklediği sonuçları alamaz ve kendisini başarısız, işe yaramaz, sürekli hata yapan olarak görmeye başlar. Ebeveynde söylemiyle veya sadece tutum ve davranışıyla bunu çocuğa his ettirirse, çocuk bu kere çok farklı çıkarımsal tutum içine girer. Bu nedir, hiçbir şey yapmazsam o zaman hatada yapmam ve bu aşamadan sonra çocuk çekingen, içine kapanık, korkak, pısırık bir tutum sergilemeye başlar ve bunun artık iyi bir şey olduğunu kanıksamaya başlar. Bu durum okul hayatı boyunca kendisi özgüven eksikliği olarak gösterir. Sonrasında ise sosyal fobi olarak karşımıza çıkar ve bu sorunlar sarmalı tüm hayatını olumsuz olarak etkiler. Öncelikle kendisinin gerçekleştirme konusunda sonra ilişkileri konusunda çok ciddi sorunlar yaşar, hatta bu psikopatolojik boyutlara ulaşabilir.

Peki ne yapılmalı, nasıl düşünmeli;

Hata çocuğu eğitir ve gelişimine yardım eder. Çocuk yaşamı ebeveynin söylemleri doğrultusunda değil de deneyimleri ile görüp değerlendirdiğinde, sebep sonuç ilişkisi kurma ve muhakeme becerisi kazandırır.

Hatayı deneyimleyerek farkında olmadan doğruyu keşfedebilir. Çocuğumuzu hazırcı ve emek harcamadan kazanımlar edinmesini istemeyiz. Bu nedenle doğruyu ve iyiyi kendi çabası ile keşfedebilmesi için hata yapıyor olsa bile deneyimlemeli.

Bu durum çocuğu özgür ve özgün kılar. Çocuk sorumluk duygusunu kazanmak ve ben yaptım, benim hatam düşüncesini geliştirmesi için kendisini özgür hissetmeli. Bunun yolu da hata yapabilmesi ile ilgilidir.

Mükemmeliyetçilik ve mutsuzluk;

Mükemmeliyetçi insanlar hata yapmaktan çekinen ve yaşamında hataya yer vermeyen insanlardır. Bu nedenle sürekli mutlu olamayan, yaşamı doyumsayamayan insanlardır. Ama şu hakikati unutmamak gerek, yaşamın olmazsa olmazı hatadır.

Bu konuda ebeveynlere düşen, çok tehlikeli, tehlikeli yada hayati sonuçlar doğuracak durumlar dışında olabildiğince çocuğun hatayı olağanlaştırması ve yaşamı deneyimlemesi için hataya fırsat tanımalı (örneğin, kendisini kirletme, düşüp kalkma, eğlenirken ortalığı dağıtma ve başarısız olma)

ÖĞRENMENİN İLK KAPISI MERAK, İKİNCİSİ HATADIR.

Mutlu kalın..