Covid-19 ve Uluslararası Para Fonu (IMF) (1)

remzi.oto@yahoo.com

Covid-19 ve Uluslararası Para Fonu (IMF) (1)

Değerli okuyucularım. Bütün dünyayı uzun süredir Coronavirüs (Covid-19) illeti etkisi altına almış, milyonlarca insan bu hastalığa yakalanmış, binlerce insan ölmüş ve ne yazık ki bu hastalığın yayılması bir türlü önlenememekte ve insanların ölümü maalesef devam etmektedir. Bu hastalık ülkelerin hem ekonomileri hem de insan hayatı üzerinde şimdiye dek görülmemiş geniş çaplı olumsuz etkiler ve son derece ağır tahribatlar meydana getirmiş ve getirmeye devam etmektedir.

Haliyle ekonomisi durma ve çökme noktasına gelen ülkelerden bazıları Uluslararası Para Fonunun(IMF-International MonetaryFund) kapısını çalmaya başlamışlardır. IMF, 1944 yılında ABD’nin BrettonWoods Kasabasında kurulmuş ve 1947 yılında fiilen çalışmaya başlayan uluslararası bir organizasyondur. IMF’nin merkezi ise, Washington/ABD’dir.

IMF’nin kuruluş amacı, mali istikrarın sağlanması, küresel işbirliğinin geliştirilmesi, ticaret ve büyüme hızının artması ve fakirliğin azaltılması, olarak belirtilmektedir. Yapılan araştırmalarda ise, IMF’nin ilk kuruluş yıllarında ülkelere verdiği borç ve yazdığı reçetelerin başarılı olduğu, sonucuna varılmıştır. IMF’nin özellikle, 1980 yıllarda kredilendirme programı sayesinde Meksika, Hindistan ve Kenya’da başarılı olduğu, örnekleri verilmektedir.

Öte yandan, günümüzde bazı iktisatçılar, IMF’nin kurtarma programları ile ülkelere sağladığı likidite ve talep edilen reformlar sayesinde, ülkelerde büyük mali risklerin önlendiğini belirterek IMF politikalarını savunmaktadırlar. Buna karşın, diğer iktisatçılar ise, IMF tarafından verilen kredilerin, zor durumda olan ülkelerin IMF’ye bağımlığını artırdığını ve halkın daha da fakirleştiğini savunmaktadırlar.

IMF, özellikle son yıllarda yardımda bulunduğu ülkelere, tasarruf programı ve vergilerin artırılmasını ve verdiği paraların nerelere ve nasıl harcanacağını dikte ettirerek, yaptığı yardımın geri alınmasını garanti altına almaya çalışmaktadır. Örneğin; IMF 2018 yılında, Arjantin’e 57 milyar dolar borç verirken, hükümetin tasarruf programı doğrultusunda enerji teşviklerini azaltıp yüz bin kamu görevlisinin işten çıkarılması durumunda, ekonomide düzelmenin olacağını savunmaktaydı. 2020 yılına gelince, bu kez IMF, Arjantin’in borçluluğunu sürdürmesinin mümkün olmadığını açıklıyor. IMF’nin Arjantin’de uyguladığı politikalar nedeniyle ekonomi kötüleşiyor, halk fakirleşiyor, paranın değeri düşüyor, enflasyon artıyor ve sonuç olarak kemer sıkma politikalarının felaketlerle sonuçlandığı, eleştirileri yapılmaktadır.

Bu nedenle, IMF’nin verdiği krediyi yeniden yapılandırarak Arjantin’e yardımcı olunması isteniyor. Ancak, Arjantin’deki kötü gidiş durdurulamıyor ve 2020 yılında halkın sokaklara çıkıp IMF ve hükümetin yönetim politikalarına karşı gösteriler ve protestolar yapmaya başladığı, görülüyor.

IMF’nin ülkelere verdiği krediye karşılık, borçlu ülkeleri öncelikle faizinin geri ödenmesine zorlamakta, anaparaların geri ödenmesini erteleyerekten ülkeleri yeniden borçlanmaya itmekte ve böylelikle ülkeler borç bataklığına sürüklenmektedirler. Ülkeler ise, dış açıklarını finanse etmek için döviz bulmakta zorlandıklarından IMF’nin kapısını çalmaya mecbur kalmaktadırlar. IMF’nin ise, verdiği borcu ülkelerden geri almayı garanti altına almak için, kamu harcamalarının azaltılması ve sürekli olarak vergilerin artırılmasını hedeflemesi, emekli, memur, işçi vb. gibi halk kitlesinin tepkisine neden olmaktadır. Türkiye gibi ülkeler de geçmişte IMF kredisini kullanmış ve bu nedenle çok zor günler geçirmiştir. Görünen odur ki günümüzde IMF’den kredi almak artık ülkelerin sorunlarını çözmek yerine daha da kötüleştirmekte ve içinden çıkılamaz bir hal almaktadır. Ancak, Coronavirüs (Covid-19) illetinin bütün dünya ekonomisini ve de insan hayatını olumsuz etkilemesi ve bu etkisinin maalesef devam etmesi halinde, IMF’nin kapsını daha çok fazla ülkenin çalacağını kuşkusuz kaçınılmaz kılmaktadır.